blog

اختلال یادگیری یکی از مشکلات شایع در کودکان بوده و عدم تشخیص به موقع و اقدام برای درمان سریع آن، می‌تواند لطمات جبران ناپذیری را به زندگی حال و آینده کودک وارد نماید. البته گفتنی است که اختلال یادگیری یک واژه کلی بوده و برای توصیف مشکلات خاصی که کودکان در زمینه پردازش اطلاعات و مهارت های یادگیری دارند به کار می‌رود.

اختلال یادگیری در املا – اختلال یادگیری چیست؟
والدین گرامی نباید این نکته را فراموش کنند که تشخیص سریع اختلال یادگیری در کودک و اقدام به موقع برای درمان اختلالات یادگیری، آینده‌ای کاملا روشن و متفاوت برای کودکشان رقم خواهد زد.

برای شروع بگذارید این سوال را مطرح کنیم که اصلا اختلال یادگیری چیست؟ به عنوان مقدمه در مورد اختلال یادگیری، بایستی این را بدانید که هر اختلالی که در آن، موفقیت تحصیلی یک شخص با توجه به هوش و سن و آموزش، بر اساس آزمون‌های خواندن و نوشتن و محاسبه، از آن چه که انتظار می رود بسیار کمتر باشد، تحت عنوان «اختلال یادگیری» یاد می‌شود.

اصطلاح اختلال یادگیری در مورد دانش آموزانی استفاده می‌شود که به صورت مداوم در امور درسی خود با شکست مواجه گردیده و در عین حال نمی توان به هیچ عنوان آن‌ها را در چارچوب سنی کودکان استثنایی جای داد. چرا که این دانش آموزان ظاهری کاملا طبیعی داشته و رشد جسمی و قد و وزنشان از نرمال بودن آنان حکایت دارد.

هوش عادی
از طرفی هوش آن‌ها نیز کمابیش عادی بوده و به خوبی صحبت می‌کنند. آن‌ها همانند سایر کودکان بازی کرده و مثل آنان با سایرین ارتباط برقرار می‌کنند. این دانش آموزان در خانه نیز می‌توانند کارهایی که از طرف والدین به آن‌ها محول می‌شود را به خوبی انجام‌دهند. با این همه، مشکل اصلی این افراد عدم توانایی لازم برای به جریان انداختن اطلاعات به جهت بیان کردن و مخصوصا نوشتن است.

لذا این دانش آموزان در دسته ای با عنوان «دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری» قرار می‌گیرند. در حقیقت اختلال این دانش آموزان در یک یا چند فرآیند روانی بوده که به درک کردن با استفاده از زبان کتبی یا شفاهی مربوط است. گفتنی است که این اختلال، می‌تواند خود را به شکل عدم توانایی کامل در صحبت کردن، گوش کردن، نوشتن، خواندن، هجی کردن یا انجام محاسبات ریاضی خود را نشان دهد.

هم چنین اصطلاح «اختلال یادگیری» شرایطی هم چون آسیب دیدگی های مغزی، معلولیت های ادراکی، خوانش پریشی، نقص جزئی در کار مغز و… را در بر می‌گیرد.

چه کسانی شامل این اختلال می‌شوند؟
البته از یاد نبرید که برخی دیگر از دانش آموزان به علت معلولیت‌های دیداری، حرکتی یا شنیداری و هم‌چنین عقب ماندگی‌های ذهنی یا محرومیت‌های فرهنگی، اقتصادی و محیطی به این مشکلات یادگیری دچار می‌گردند که نمی‌توان آن‌ها را مبتلا به اختلال یادگیری به شمار آورد.

به علاوه ذکر این نکته ضروری است که ناتوانی یادگیری را نبایست با اصطلاحاتی همچون دیرآموزی یا خواندن جبرانی مترادف دانست. بلکه این اصطلاح، بیشتر برای کودکان و نوجوانانی به کار می‌رود که به شدت دچار ناتوانی های یادگیری خاصی می‌باشند.

در مجموع دانش آموزان مبتلا به اختلالات یادگیری نیاز به آموزش‌های خاصی دارند و بایستی با تمرین‌های غیرمعمول و خاص سر‌و‌کار داشته‌ باشند. کارشناسان این زمینه بایستی در صدد جبران ناتوانی‌های یادگیری بالاخص کودک به صورت آموزش انفرادی یا در غالب گروه‌های کوچک برآیند.

بنابراین در مجموع می‌توان گفت که اختلال یادگیری یک اصطلاح کلی است که شامل گروه ناهمگون از دشواری‌های یادگیری می‌شود. از جمله آن‌ها می‌توان به مشکلات اساسی در صحبت کردن، گوش دادن، نوشتن، خواندن، استدلال کردن و یا توانایی درک ریاضیات اشاره نمود.

این اختلال در موارد مختلفی باعث می‌شود که موفقیت در تحصیل برای کودک عذاب آورد گشته و حتی در برخی موارد منجر به عزت نفس پایین، دلسردی، روابط ضعیف با هماسان و سرخوردگی مزمن خواهد گردید.

علائم اختلالات یادگیری چیست؟
به عنوان یک نکته‌ مهم باید دانست که تشخیص اختلال یادگیری بعضا ممکن است دشوار گردد. با این حال اگر کودک شما این مشکلات را دارد، ممکن است که اختلال یادگیری داشته باشد:

در به خاطر آوردن چیزی که به او گفته شده است، مشکل دارد.
در فهمیدن و پیروی از دستورالعمل ها مشکل دارد.
وسایل مورد نیاز برای تکالیف را گم کرده و یا جا می‌گذارد. همانند کتاب های مدرسه و …
ضعف هماهنگی در راه رفتن، ورزش یا مهارت هایی مثل نگه داشتن یک مداد دارد.
در درک مفهوم زمان مشکل دارد.
در برابر انجام تکالیف یا فعالیت‌هایی که نیاز به نوشتن، خواندن یا استفاده از ریاضیات داشته مقاومت نموده و به صورت دائم نمی‌تواند تکالیف خود را بدون کمک قابل توجه تکمیل نماید.
در بسیاری از موارد اعتراض می‌کند! خصومت یا واکنش‌های شدید هیجانی در مدرسه و یا هنگامی که در حال انجام تکالیف تحصیلی از قبیل تکالیف خانگی یا خواندن است از خود نشان می‌دهد.
راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی (DSM-5) که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر می‌گردد، برای اختلال یادگیری علائم زیر را مطرح نموده است:
مشکل داشتن در درک معانی آنچه که خوانده می‌شود.
روخوانی دشوار، کند و نادرست کلمات
اشکالات بیان نوشتاری
مشکلات در هجی کردن
اشکال در استدلالات ریاضی
اشکال در یادگیری مفاهیم و معانی اعداد و یا محاسبات
گفتنی است که حتی وجود تنها یکی از این علائم نیز می‌تواند نشانگر اختلالات باشد. به همین جهت اگر علامتی را مشاهده نمودید، در اولین فرصت می‌بایست به متخصص مراجعه فرمایید.

درصد شیوع اختلال یادگیری
اختلال یادگیری پدیده‌ی عجیب و غریبی نیست و درصد شیوع آن چیزی بین یک تا سه درصد تخمین زده می‌گردد. با توجه به وجود آمارهای مختلف در این زمینه، تاکنون ارقام گزارش شده درباره کودکان با اختلالات ویژه در یادگیری کمتر از یک درصد نبوده است.

با این تفاسیر، در صورتی که حداقل آن یعنی یک درصد را بپذیریم، در نهایت حداقل حدود ۱۹۰ هزار دانش آموز با مشکلات خاص در یادگیری خواهیم داشت که نیاز به متخصصین و روانشناسان این حوزه برای آن ها احساس می‌گردد.

مشخصات بالینی کودکان با اختلال یادگیری خواندن:
ویژگی‌های ذیل اغلب در کودکان دارای اختلالات خواندن قابل مشاهده است:

در خواندن شفاهی (قرائت) اشتباهات زیادی دارند.
نارسا می‌خوانند (حذف یا اضافه کردن حروف و یا تحریف های لغتی).
مشکل در تشخیص حروف چاپی دارند (ولی قادر به رونویسی کردن از روی حروف هستند).
در دستورالعملهای پیچیده دستور ضعف دارند (در استنباط و استنتاج).
سرعت خواندن آنها کند است.
هجی کردن آنها بسیار ضعیف است.
ممکن است یک واژه را از وسط یا انتهای یک جمله نوشته شده و یا چاپ شده شروع کند.
حروف را پس و پیش می‌خوانند.
مفاهیم کلمات خوانده شده را اغلب فراموش می‌کنند.
سرعت قرائت آنها کم و غالباً با حداقل فهم همراه است.

مشخصات بالینی کودکان با اختلالات نوشتن:
اشتباه نوشتن کلمات هم صدا.
عدم دقت در دندانه کلمات و نقطه‌ها
زیاد و کم کردن حروف در دیکته نویسی
نوشتن حروف بر اساس آنچه که می‌شنود
جا انداختن حروف یا کلمه
قرینه نویسی
وارونه نویسی
اشتباه در هجی کردن
مشخصات بالینی کودکان با اختلالات ریاضی:
اشکال در یادگیری شمردن معنادار
اشکال در یادگیری تسلط به نظم اعداد اصلی و ترتیبی
قاطی کردن علایم ریاضی (جمع، تفریق، ضرب و تقسیم)
اشکال در تحلیل مطالب
اشکال در تداعی علائم شنیداری و دیداری
اشکال در درک نگهداری تعداد
عدم انجام محاسبه با سرعت مورد انتظار
اشکال در حافظه و توجه
اشکال در شمارش پول و گفتن زمان